CÁCH XÁC ĐỊNH PHONG CÁCH CỔ ĐIỂN TRONG VĂN BẢN ĐỌC HIỂU THƠ

 

1. Phong cách cổ điển

  • Là loại phong cách sáng tác (hình thành từ thời trung đại), hướng đến tiêu chuẩn riêng về cái đẹp, chi phối sáng tác và cách tiếp nhận thơ văn: sùng cổ, trọng sự hài hoà, cân đối, thanh đạm; xem “thiên nhiên” là chuẩn mực của mọi vẻ đẹp.

  • Đặc điểm cơ bản:

    • Đề tài cao nhã và hình mẫu lí tưởng; tôn trọng tính ước lệ, quy phạm, uyên bác…

    • Nội dung, các phương thức và phương tiện biểu hiện mang tính quy phạm.

2. Cách xác định phong cách cổ điển

Bước 1. Xác định các biểu hiện của phong cách cổ điển.

Bước 2. Phân tích biểu hiện của phong cách cổ điển.

  • Phương diện nội dung: đề tài, chủ đề, cảm hứng, tư tưởng.

  • Phương diện hình thức: thể thơ, không gian, thời gian, hình tượng thơ, ngôn ngữ, hình ảnh, giọng điệu.

Bước 3. Đánh giá, nhận xét.

3. Ví dụ: Phân tích phong cách cổ điển trong bài Nam quốc sơn hà (Lý Thường Kiệt)

Bước 1. Xác định biểu hiện của phong cách cổ điển

Bài thơ Nam quốc sơn hà mang đầy đủ đặc điểm của phong cách cổ điển: đề tài lớn, giọng điệu trang trọng – đanh thép, hình tượng mang tính quy phạm, ngôn ngữ hàm súc và thi luật chặt chẽ.

Bước 2. Phân tích biểu hiện của phong cách cổ điển

Phương diện nội dung

  • Đề tài: Khẳng định chủ quyền dân tộc, bảo vệ đất nước trước giặc ngoại xâm.

  • Chủ đề: Tuyên ngôn độc lập mạnh mẽ, thiêng liêng của dân tộc Việt Nam; khẳng định chân lý về chủ quyền “Nam quốc sơn hà Nam đế cư”.

  • Cảm hứng – tư tưởng: Cảm hứng hào sảng, tư tưởng chính nghĩa, niềm tự tôn dân tộc; biểu lộ ý chí kiên cường và niềm tin tất thắng trước quân thù.

Phương diện hình thức

  • Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

  • Không gian: Không gian “sông núi nước Nam” - hình tượng ước lệ, mang tầm vóc quốc gia - dân tộc.

  • Thời gian: Bài thơ vang lên giữa trận chiến, nhưng thời gian mang tính phiếm chỉ, trang trọng như một lời tiên cáo của trời đất.

  • Hình tượng thơ: Hình tượng “Nam đế” - vị vua của đất Nam - mang tính quy phạm, thể hiện rõ quan niệm về trật tự trời đất (thiên mệnh).

  • Hình ảnh: Các hình ảnh ước lệ (“Nam quốc sơn hà”, “thiên thư”) làm tăng tính thiêng liêng.

  • Giọng điệu: Mạnh mẽ, trang nghiêm, đanh thép như lời sấm truyền, khẳng định chủ quyền không thể xâm phạm.

  • Ngôn ngữ: Chữ Hán, hàm súc, chuẩn mực và giàu tính biểu tượng.

Bước 3. Đánh giá

Phong cách cổ điển trong bài Nam quốc sơn hà được thể hiện rõ nét, tiêu biểu và hoàn chỉnh, khiến tác phẩm trở thành bản “Tuyên ngôn độc lập” đầu tiên của dân tộc, đồng thời là mẫu mực của thơ ca trung đại Việt Nam cả ở nội dung lẫn hình thức nghệ thuật.

Xem thêm bài viết: https://www.meohocvan.com/2025/11/nhan-xet-su-ket-hop-yeu-to-tu-su-tru-tinh.html

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

CÁCH PHÂN BIỆT YẾU TỐ TƯỢNG TRƯNG/ BIỂU TƯỢNG/ SIÊU THỰC TRONG VĂN BẢN THƠ

Hình ảnh
  1️⃣ Tượng trưng: Tượng trưng là hình ảnh gợi ra nhiều tầng nghĩa , thường mang tính khái quát, trừu tượng , không chỉ diễn tả sự vật như nó vốn có. 📌 Nhận biết nhanh: Không mô tả trực tiếp sự vật thật. Hình ảnh mở rộng ý nghĩa, gợi liên tưởng. 📍 Ví dụ:        Màu thời gian không xanh        Màu thời gian tím ngắt                      (Màu thời gian - Đoàn Phú Tứ) 👉 Thời gian không có màu , nhưng tác giả nhuộm màu thời gian để tượng trưng cho thời gian tâm trạng. 2️⃣ Biểu tượng: Biểu tượng là hình ảnh cụ thể , nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu xa và có thể biến hóa trong nhiều ngữ cảnh . 📌 Nhận biết nhanh: Hình ảnh tồn tại trong đời sống thật. Vào thơ, mang thêm lớp nghĩa cảm xúc, tinh thần. 📍 Ví dụ:       Bày tay em, gia tài bé nhỏ       Em trao anh, cùng với cuộc đời em                 ...
Đọc thêm

CÁCH PHÂN BIỆT ĐỀ TÀI/ CHỦ ĐỀ/ CẢM HỨNG CHỦ ĐẠO/ TƯ TƯỞNG TRONG VĂN BẢN VĂN HỌC

Hình ảnh
  1) Đề tài: Đề tài là hiện tượng hoặc phạm vi đời sống được phản ánh trong tác phẩm văn học. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm viết về cái gì/ ai/ hiện tượng nào/ hiện thực nào?... 2) Chủ đề: Chủ đề là vấn đề chính, vấn đề trọng tâm được nhà văn đặt ra trong tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm thể hiện/ đề cập vấn đề gì? 3) Cảm hứng chủ đạo: Cảm hứng chủ đạo là tình cảm, cảm xúc chủ yếu xuyên suốt tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉 Tác giả thể hiện cảm xúc, thái độ gì trước hiện thực cuộc sống được phản ánh trong tác phẩm? 4) Tư tưởng: Tư tưởng là nhận thức, thái độ, quan điểm của tác giả đối với những vấn đề thể hiện trong tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm thể hiện nhận thức, thái độ, quan điểm gì của tác giả với vấn đề được đề cập? 🌿 Ví dụ minh họa: Truyện Kiều – Nguyễn Du Đề tài: người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Chủ đề: số phận bất hạnh và phẩm chất tốt đẹp của Thúy Kiều. Cảm hứng chủ đạo:   trân trọng vẻ đẹp c...
Đọc thêm

PHÂN TÍCH Ý NGHĨA CHI TIẾT HOA TỬ HUYỀN TRONG "MUỐI CỦA RỪNG" - NGUYỄN HUY THIỆP

Hình ảnh
    📌 Hướng dẫn ➤ Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, chi tiết. ➤ Thân bài: Phân tích ý nghĩa của chi tiết. ➤ Kết bài: Khẳng định lại giá trị của chi tiết. 📌 Bài tham khảo   Trong truyện ngắn “Muối của rừng” , Nguyễn Huy Thiệp đã gửi gắm một triết lý sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, giữa thiện và ác, giữa sự trong trẻo và vẩn đục. Nổi bật trong không gian đầy huyền ảo của rừng núi là hình ảnh hoa tử huyền – một chi tiết nghệ thuật giàu tính biểu tượng, kết tinh tư tưởng và cảm xúc của toàn truyện.   Hoa tử huyền xuất hiện trong không gian tĩnh lặng, hoang sơ của núi rừng. Giữa bạt ngàn cây lá, vẻ đẹp trắng tinh, mong manh của hoa như một điểm sáng nhỏ nhoi mà rực rỡ, gợi lên cảm giác về sự sống, về vẻ đẹp thuần khiết của tự nhiên. Trong cái nhìn của Nguyễn Huy Thiệp, rừng không chỉ là nơi trú ngụ của bản năng và bạo lực, mà còn là thánh địa của sự sống, nơi cái đẹp hiện hữu một cách tinh khôi, không cần tô vẽ. Hoa tử huyền chính là hiện ...
Đọc thêm