CÁCH NHẬN XÉT SỰ KẾT HỢP YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ TRỮ TÌNH TRONG VĂN BẢN THƠ

 

1. Yếu tố tự sự:

Yếu tố tự sự là phần kể lại sự việc/ hoàn cảnh/ tâm trạng theo trình tự nhất định.
Cách nhận diện:

• Câu thơ nào đang kể?

• Nhân vật trữ tình đang kể điều gì?

• Hoàn cảnh, diễn biến nào được tái hiện?

---

2. Yếu tố trữ tình:

Yếu tố trữ tình là những từ ngữ thể hiện cảm xúc/ tâm trạng/ nỗi niềm của nhân vật trữ tình.
Cách nhận diện:

• Các từ ngữ mang sắc thái cảm xúc

• Những hình ảnh gợi tâm trạng

• Không khí cảm xúc bao trùm đoạn thơ

---

3. Tác dụng của sự kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình:

Có thể sử dụng các câu mẫu sau:

• Tạo sự sinh động và hấp dẫn cho văn bản thơ.

• Giúp lời kể trở nên chân thật, có chiều sâu.

• Làm cảm xúc trở nên tinh tế, thấm thía hơn.

• Tăng sức gợi hình, gợi cảm, giúp người đọc dễ đồng cảm.

• Nhấn mạnh nội dung, chủ đề mà tác giả muốn truyền tải.

4. Ví dụ minh họa: 

“Con xa mẹ xa quê biền biệt
  Mỗi heo may như tiếng nhắc buồn
  Thương chống chếnh dây bìm gãy ngọn
  Con hàng đêm giấc ngủ chuồn chuồn”

(Nhớ mẹ, chiều cuối năm... - Trương Nam Hương)

Yếu tố tự sự

• Đoạn thơ kể lại hoàn cảnh và tâm trạng của người con xa quê: sống trong cảnh biền biệt, xa mẹ, xa gia đình.

Yếu tố trữ tình

• Các từ ngữ mang cảm xúc: “buồn”, “thương”, “chống chếnh”, “giấc ngủ chuồn chuồn”

Tác dụng sự kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình

• Tạo nên lời kể chân thật, sâu sắc, gợi cảm xúc mạnh mẽ.

• Nhấn mạnh nỗi nhớ quê hương da diết, nỗi cô đơn của người con xa nhà.

• Làm cho đoạn thơ giàu cảm xúc, giúp người đọc dễ đồng cảm.  Xem thêm bài viết: https://www.meohocvan.com/2025/11/cong-thuc-lam-bai-phan-tich-tac-dung-bien-phap-tu-tu.html