CÁCH NHẬN XÉT SỰ VẬN ĐỘNG CẢM XÚC/ MẠCH CẢM XÚC TRONG VĂN BẢN THƠ

 

1. Cách làm bài nhận xét sự vận động cảm xúc

Bước 1: Xác định cảm xúc ban đầu

  • Cảm xúc của nhân vật trữ tình lúc mở đầu là gì?

  • Trong bối cảnh nào mà cảm xúc đó xuất hiện?

Bước 2: Xác định sự thay đổi cảm xúc

  • Sau đó cảm xúc của nhân vật trữ tình có sự chuyển biến như thế nào?

  • Bối cảnh của sự chuyển biến cảm xúc là gì?

Bước 3: Viết câu nhận xét tổng kết

Câu mẫu: Qua đó, ta thấy được sự vận động cảm xúc tự nhiên, chân thành cùng tâm hồn sâu sắc, nhạy cảm của nhân vật trữ tình.

2. Ví dụ minh họa

Đề: Nhận xét sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình “anh” trong đoạn thơ sau:

Chắc em sẽ không quên
Dù chúng mình chỉ về những ngày rất vội
Hà Nội - phố dài - mái ngói
Và màu lá xanh như ngọc trên đầu

Chắc em nhớ hoài
Cây liễu xưa vẫn đứng bên hồ
Như một bóng người Hy Lạp cổ
Trên thân hình vạm vỡ
Nỗi trầm tư mơ mộng nghìn năm
Mùa hè là con chim ăn trái xanh
Làm rụng sấu xuống mặt đường im lặng
Cây cơm nguội ửng vàng nhớ nắng
Những phố bàng đông đúc trẻ con

Anh đã qua những thành phố biếc xanh
Thành phố đường me lá nhỏ rung rinh
Thành phố tóc thề áo trắng
Thành phố đứng bên hồ trầm lặng
Giữa đồi thông mặc áo sương mù
Những nơi đó anh lớn lên
Những năm còn trẻ
Ôi những năm không yên
Có nhiều khi anh lặng nhìn
một ngọn lá xanh bên đường
Chợt sững sờ muốn khóc
Như trong anh một cái gì đã mất

Thế đấy, nhưng có bao giờ, bao giờ
Như giữa lòng Hà Nội chiều nay
Anh đưa em đi dưới những hàng cây
Mà bỗng thấy lòng mình yên tĩnh quá
Nỗi yên như điều kỳ lạ
Ngỡ lòng anh chưa có bao giờ

(Trích Một thân cây một tàng lá một bông hoa – Hoàng Phủ Ngọc Tường, in trong Trăm năm còn gió heo may, Lâm Thị Mỹ Dạ – Hoàng Phủ Ngọc Tường, NXB Hội Nhà Văn, 2024, tr.116–117)

3. Cách làm bài (áp dụng vào bài thơ trên)

a. Cảm xúc lúc đầu

  • Nhớ về Hà Nội trong quá khứ và những thành phố anh đã đi qua, gắn với những năm tháng tuổi trẻ.

b. Sự thay đổi cảm xúc

  • Tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn khi đi giữa Hà Nội, trong bối cảnh hiện tại.

c. Câu nhận xét tổng kết: 

Qua đó, ta thấy được sự vận động cảm xúc tự nhiên, chân thành cùng tâm hồn sâu sắc, nhạy cảm của nhân vật trữ tình “anh”.

4. Đáp án tóm tắt theo yêu cầu đề

  • Nhân vật trữ tình nhớ về Hà Nội trong quá khứ và những thành phố mình đã đi qua khi còn trẻ.

  • Nhân vật tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn khi đi giữa Hà Nội trong hiện tại.

  • Qua đó cho thấy sự vận động cảm xúc tự nhiên, chân thành và tâm hồn sâu sắc, nhạy cảm của nhân vật trữ tình “anh”.

    • Xem them bài viết: https://www.meohocvan.com/2025/11/phan-tich-y-nghia-chi-tiet-hoa-tu-huyen.html

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

CÁCH PHÂN BIỆT YẾU TỐ TƯỢNG TRƯNG/ BIỂU TƯỢNG/ SIÊU THỰC TRONG VĂN BẢN THƠ

Hình ảnh
  1️⃣ Tượng trưng: Tượng trưng là hình ảnh gợi ra nhiều tầng nghĩa , thường mang tính khái quát, trừu tượng , không chỉ diễn tả sự vật như nó vốn có. 📌 Nhận biết nhanh: Không mô tả trực tiếp sự vật thật. Hình ảnh mở rộng ý nghĩa, gợi liên tưởng. 📍 Ví dụ:        Màu thời gian không xanh        Màu thời gian tím ngắt                      (Màu thời gian - Đoàn Phú Tứ) 👉 Thời gian không có màu , nhưng tác giả nhuộm màu thời gian để tượng trưng cho thời gian tâm trạng. 2️⃣ Biểu tượng: Biểu tượng là hình ảnh cụ thể , nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu xa và có thể biến hóa trong nhiều ngữ cảnh . 📌 Nhận biết nhanh: Hình ảnh tồn tại trong đời sống thật. Vào thơ, mang thêm lớp nghĩa cảm xúc, tinh thần. 📍 Ví dụ:       Bày tay em, gia tài bé nhỏ       Em trao anh, cùng với cuộc đời em                 ...
Đọc thêm

CÁCH PHÂN BIỆT ĐỀ TÀI/ CHỦ ĐỀ/ CẢM HỨNG CHỦ ĐẠO/ TƯ TƯỞNG TRONG VĂN BẢN VĂN HỌC

Hình ảnh
  1) Đề tài: Đề tài là hiện tượng hoặc phạm vi đời sống được phản ánh trong tác phẩm văn học. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm viết về cái gì/ ai/ hiện tượng nào/ hiện thực nào?... 2) Chủ đề: Chủ đề là vấn đề chính, vấn đề trọng tâm được nhà văn đặt ra trong tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm thể hiện/ đề cập vấn đề gì? 3) Cảm hứng chủ đạo: Cảm hứng chủ đạo là tình cảm, cảm xúc chủ yếu xuyên suốt tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉 Tác giả thể hiện cảm xúc, thái độ gì trước hiện thực cuộc sống được phản ánh trong tác phẩm? 4) Tư tưởng: Tư tưởng là nhận thức, thái độ, quan điểm của tác giả đối với những vấn đề thể hiện trong tác phẩm. Trả lời cho câu hỏi: 👉  Tác phẩm thể hiện nhận thức, thái độ, quan điểm gì của tác giả với vấn đề được đề cập? 🌿 Ví dụ minh họa: Truyện Kiều – Nguyễn Du Đề tài: người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Chủ đề: số phận bất hạnh và phẩm chất tốt đẹp của Thúy Kiều. Cảm hứng chủ đạo:   trân trọng vẻ đẹp c...
Đọc thêm

PHÂN TÍCH Ý NGHĨA CHI TIẾT HOA TỬ HUYỀN TRONG "MUỐI CỦA RỪNG" - NGUYỄN HUY THIỆP

Hình ảnh
    📌 Hướng dẫn ➤ Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, chi tiết. ➤ Thân bài: Phân tích ý nghĩa của chi tiết. ➤ Kết bài: Khẳng định lại giá trị của chi tiết. 📌 Bài tham khảo   Trong truyện ngắn “Muối của rừng” , Nguyễn Huy Thiệp đã gửi gắm một triết lý sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, giữa thiện và ác, giữa sự trong trẻo và vẩn đục. Nổi bật trong không gian đầy huyền ảo của rừng núi là hình ảnh hoa tử huyền – một chi tiết nghệ thuật giàu tính biểu tượng, kết tinh tư tưởng và cảm xúc của toàn truyện.   Hoa tử huyền xuất hiện trong không gian tĩnh lặng, hoang sơ của núi rừng. Giữa bạt ngàn cây lá, vẻ đẹp trắng tinh, mong manh của hoa như một điểm sáng nhỏ nhoi mà rực rỡ, gợi lên cảm giác về sự sống, về vẻ đẹp thuần khiết của tự nhiên. Trong cái nhìn của Nguyễn Huy Thiệp, rừng không chỉ là nơi trú ngụ của bản năng và bạo lực, mà còn là thánh địa của sự sống, nơi cái đẹp hiện hữu một cách tinh khôi, không cần tô vẽ. Hoa tử huyền chính là hiện ...
Đọc thêm